Դրամական միջոցները չեն բավարարում ճիշտ այնքան ժամանակ, քանի դեռ չես սովորել դրանց հետ հարկ եղած ձևով վարվել: «Կոսմոպոլիտան» հոգեբանութունը գիտի հարստանալու արագ և օրինական ճանապարհը:
Մենք պարբերաբար ծանոթանում ենք հարուստ մարդկանց ցուցակին: Անթաքույց հետաքրքրասիրությամբ հարցնում ենք մեր գործընկերոջը իր աշխատավարձի չափի մասին: Եվ, իհարկե, ցուցաբերում ենք անառողջ աշխուժություն, երբ հարևանուհին կայանում է իր Porsche-Cayenne-ը մեր` դարն ապրած մեքենայի կողքին.«Այդ ի՞նչ փողերով»,- բացականչում ենք ցասումով, քանի որ անկեղծորեն չենք հասկանում, թե որտեղից կարելի է վերցնել ԱՅԴՔԱՆ ՇԱՏ...
Թերևս բոլորս էլ տեղյակ ենք տնտեսագիտության դասընթացներից, որ դրամն ընդամենը լիկվիդային միջոց է, և այդ թղթի կտորների քանակն արտացոլում է պահանջարկն ու առաջարկը: Բայց տեղավորել սեփական անձը այդ պարզունակ սխեմայի մեջ չի հաջողվում, ինչպես չի հաջողվում մեկնել արձակուրդներին Փարիզ: Պարզվում է, որ խնդիրը հնարավոր է լուծել ընդամենը լսելով սեփական անձին, սովորելով ըմբոստանալ և գնահատելով սեփական երջանկության իրական արժեքը:
Ճի՛շտ սնվիր
«Որոշումն այն մասին, որ եկել է դրամ վաստակելու ժամանակը, երբեք չի կայացվում հանկարծակի: Այն հասունանում է աստիճանաբար՝ որպես տասնյակ հազարավոր, հաճախ չգիտակցված որոշումների արդյունք,- պնդում է Cosmo հոգեվերլուծաբանը»։
«Դրամի վերաբերյալ կոնկրետ մտքերը վկայում են մարդու` կյանքի իմացության առումով որոշակի ձեռքբերումների մասին,- եթե որոշել ես, որ քեզ հարկավոր է 32 մլն, 125 հազար դրամ նոր բնակարան գնելու և ծնողներից առանձին ապրելու համար, ուրեմն դու սովորել ես տարանջատել դրամ ձեռք բերելու ցանկությունը քո այլ, զգայական պահանջներից»։
Մենք երազում ենք վերացական մեծ հաջողության մասին՝ չգիտակցելով, որ իրականում մենք ցանկանում ենք սեր, հավանություն և պաշտպանություն: Ֆինանսների հետ մեր փոխհարաբերությունները պայմանավորվում են ընտանեկան հարաբերությունների փորձով` երեխա-ծնող, քույր- եղբայր: Դրանցում գրաված դիրքից է կախված նաև բարիքներ (սոցիալական, սնունդ) ձեռք բերելու մեր կողմից ընտրվող սկզբունքը:
Ըստ փորձագետի՝ եղանակները երկուսն են` մայրականը, երբ դրամը բաշխվում է վերևից, և արուականը` երբ դու ինքդ ես որոշում քեզ անհրաժեշտ գումարի չափը: Պարզիր քո հարաբերությունները դրամի հետ: Այդ նպատակով նախ ռևիզիա կատարիր պայուսակումդ: Այնտեղից դուրս բեր 5 իր: Ճշտիր, թե ինչպես են դրանք քեզ մոտ հայտնվել` գնե՞լ ես դրանք, ստացել որպես նվե՞ր, թէ՞գտել ես փողոցում: Ամենից թանկարժեք իրը և ճանապարհը, որով այն քեզ մոտ է հայտնվել, կհուշեն սոցիալական սննդի քո եղանակը:
Հստակեցրո՛ւ ցանկություններդ
«Դրամն էներգիայի հարյուր տոկոսանոց համարժեքն է»,- վստահեցնում է հոգեվերլուծաբան Նանա Կրոմմը:
Հիշենք հայտնի պատմությունը` եթե մոլորակի վրա եղած ամբողջ դրամը հավասարապես բաշխենք մարդկանց միջև, ապա որոշ ժամանակ անց ամեն բան կվերադառնա իր նախկին տեղը. աղքատները կդառնան աղքատ, իսկ հարուստները հետ կբերեն իրենց հարստությունը: Պարզապես վերջիններս չեն զրկում իրենց ցանկանալու իրավունքից:
Ցանկությունը մի հզոր մղիչ ուժ է, որ ստիպում է նպատակներ դնել և հասնել հաղթանակի: Ցանկության ձևավորման հարցում կարևորագույն դեր ունի երեք տարեկանների «ըմբոստացումը»՝ երբ երեխան առաջին անգամ հայտարարում է իր պահանջների մասին:
Դեռահաս տարիքում լուծվում է մի այլ բարդագույն հարց` «չլինել ուրիշներից վատ»՝ միաժամանակ պահպանելով անհատականությունը: Եթե մեզ ինչ-ինչ պատճառներով չի հաջողվել լիարժեքորեն անցնել ծնողների կամքին հակառակվելու այս երկու կարևորագույն փուլերը, ապա հասուն տարիքում մենք ի վիճակի չենք լինի տարբերել մեր սեփական ցանկություններն ուրիշների թելադրանքից:
Հոգեբաններն առաջարկում են մի պարզագույն վարժություն: Ձեռքդ դիր կրծքավանդակի շրջանում: Շնչիր հանդարտ: Պատասխանիր «Ի՞նչ եմ ուզում» հարցին: Անկախ պատասխանի պարզությունից (լինի դա մեկ գավաթ սուրճ, անուշաhոտ յուղերով լոգանք, թե մերսում)` մարմինը ազդանշան է ստանում։ Նրան լսում են, իսկ դու ինքդ սովորում ես տեղայնացնել իրական ցանկություններդ և ձևակերպել դրանք:
Հաշվիր զրոները
Իզուր չէ, որ «Երջանկությունը փողի մեջ չէ» ասացվածքն ունի իր ցինիկ շարունակությունը` «..., այլ դրա քանակի»։
«Որքա՞ն փող է քեզ հարկավոր» հարցին տրվող «Ինչքան շատ, այնքան լավ» պատասխանը չքավորության բանաձևն է: «Այն հուշում է` մարդը փող հաշվել չգիտի- վստահեցնում է փորձագետը ,- դա արատավոր անվերջության է վերածում նրա ընտրությունը՝ զրկելով բավարարվածությունից և հաճույքից»։
Մշտապես համեմատելով մեզ ուրիշների հետ և արժեզրկելով սեփական նվաճումները՝ մենք քողարկում ենք մի շատ ավելի բարդ խնդիր: Համառորեն չենք նշում ցանկալի եկամտի ճշգրիտ չափն այն դեպքերում, երբ վախենում ենք չհամապատասխանել ծնողների, քույր-եղբայրների, գործընկերների կամ ղեկավարության սահմանած ստանդարտներին:
Հարուստի մտածելակերպ ձեռք բերելու համար պետք է պատասխանատվություն ստանձնել սեփական եկամտի չափի համար: Հենց որ հերթական անգամ բռնացնես ինքդ քեզ «Հարևանից հետ չմնամ» կամ « Աննայի, Գոհարի, Լիլիթի պես եմ ուզում» մտքի վրա, հարց տուր ինքդ քեզ. «Ինչո՞ւ և ի՞նչ եմ ես կոնկրետ ցանկանում»։
Ո՞ւմ փոխարեն ես վճարում
Ունեցածդ ամենամեծ հարստությունը դու ինքդ ես: Սեփական անձի համար պատասխանատվություն կրելը մեծ արվեստ է: Դրանով դու հրաժարվում ես վճարել ուրիշների փոխարեն, և պետք է սկսել դա անել՝ կատարելով երկու փոքր քայլ.
Ինքնուրույնություն. գիտակցի՛ր՝ դու և ծնողներդ տարբեր անհատներ եք: Քո ծնվելու փաստն ամենևին չի նշանակում, թե դու ամբողջ կյանքովդ մեկ նրանց պարտք ես: Դու կարող ես (և պարտավոր ես) ունենալ նպատակներ, երազանքներ, ձգտումներ: Ի վերջո, եթե դու լինես երջանիկ ու հաջողակ, ծնողներդ միայն ուրախ կլինեն:
Անկախություն. պատասխանիր հետևյալ հարցին. «Ի՞նչ են քեզ համար աշխատանքը և փողը»: Եթե սոսկ ինչ-որ մեկի ակնածանքը, հավանությունը կամ սերը առաջացնելու միջոց, դու փակուղու առաջ ես: Սոցիումը և անձնական ցանկությունները բոլորովին տարբեր կատեգորիաներ են: Չի կարելի դրանք շփոթել:
Եղիր պատրաստ
«Վաստակած դրամի չափն անմիջականորեն կախված է մարդու ներքին պատրաստության աստիճանից,- վստահ է փորձագետը,- քանի դեռ ներքին ցուցիչդ «OK» չի տվել, ասենք, 300 հազար դրամ նշանակետին, այդ գումարը դու երբեք չես վաստակի: Բավական չէ սոսկ պատկերացնել անհրաժեշտ գումարը. փորձիր մտովի դիպչել թղթադրամներին, հաշվել դրանց քանակը փաթեթում:
Հիշիր` եթե հարկ եղածին պես չնախապատրաստվես հարստությանը, միգուցե և չկարողանաս դրանից օգտվել: Քո ենթագիտակցությանը քաջ հայտնի է, թե որքան դրամ է քեզ հարկավոր և ինչի համար. նրան մոլորեցնելը պարզապես անհնար է: Ավելցուկի դեպքում տեղի է ունենում ձերբազատում ավելորդ էներգիայից, տվյալ դեպքում` փողից: Կվատնես գանձերդ սուրճի ավտոմատի վրա և ոչ մի հաճույք չես ստանա:
Մրցակցիր
Անշուշտ, քեզանից բացի կան և ուրիշ վառ երևակայության տեր մարդիկ, որ ի զորու են պատկերացնել կախարդական հոտով «թափ-թազա» թղթադրամների փաթեթը`Չարենցը վրան:
Բացի այդ, նրանք լիովին վստահ են իրենց արհեստավարժությանը և ամենևին էլ չեն կարծում, թե լավ վաստակելն ամոթ է: Հետևաբար, եթե ուզում ես հարուստ լինել, մրցակցիր: Մրցակցությունը ներառում է մեխանիզմներ, որոնք մշակվել են մեր կողմից քույրերի, եղբայրների և ծնողների հետ շփվելու ընթացքում: Դա է պատճառը, որ հաճախ գործի է դրվում մեղավորության և վախի զգացումը: Նման դեպքերում մենք մրցակցի դերում ենք փորձում տեսնել մեր մտերիմ ազգականներից որևէ մեկին։
Զգացմունքներիդ տիրապետելու համար խորը շունչ քաշիր և հիշեցրու ինքդ քեզ` դու շփվում ես գործընկերներիդ և ընկերներիդ հետ, այլ ոչ թե մասնակցում ընտանեկան ընթրիքի, ուր ծնողներդ քեզանից բացատրություններ են պահանջում հանրահաշվի ստուգողականից ստացած 3-ի կամ դասամիջոցներին ցուցաբերած ոչ պատշաճ վարքի համար: Այնուհետև տուր ինքդ քեզ հետևյալ հարցերը. «Որքանո՞վ է ինձ համար կարևոր հաղթանակը: Ինչո՞ւ ես չեմ ցանկանում ինձ հաղթանակ թույլ տալ»։
Ծախսիր խելամիտ
Երբ մենք փող չենք ունենում, տառապում ենք անբավարարվածության բարդույթով: Բայց հենց որ այն շատ է լինում, չգիտես ինչու, մենք տագնապ ենք ապրում, վախ և ամոթ: Հրաժարվում ենք ռացիոնալ ծախսել մեր եկամուտները (խնայում ենք կամ քամուն տալիս), քանի որ վախենում ենք, որ կլինենք ծնողներից ավելի հաջողակ: Բացի այդ, հավանաբար վախենում ենք մերժել նրանց կողմից գրված կյանքի սցենարը և զրկվել նրանց հավանությունից ու աջակցությունից:
««Փողը չարիք է» ասույթի տակ մեծագույն վախ է թաքնված,- բացատրում է փորձագետը,- վերջինիս ի հայտ գալուն պես պետք է ոչ թե թաքնվել, այլ վախին ընդառաջ գնալ»։
Այսինքն, լավ է սկսել օգտվել եկամուտներից հիմա և այստեղ: Եթե անընդհատ քեզ ստիպում ես խնայել տառացիորեն ամենուր, մի պահ մտածիր, թե ինչո՞ւմ ես քեզ իրականում սահմանափակում: Ի՞նչը կամ ո՞ւմ ես դու վախենում կորցնել:
Անգլերեն
Ռուսերեն
